Mục lục bài viết
- Trình quản lý mật khẩu là gì?
- Tại sao bạn cần trình quản lý mật khẩu?
- Nên sử dụng trình quản lý mật khẩu nào?
- Công cụ quản lý mật khẩu có sẵn trên trình duyệt web chỉ tạm ổn
- Khả năng tương thích với những trình duyệt khác
- Tính năng tự tạo mật khẩu
- Khả năng chia sẻ mật khẩu
- Cảnh báo nguy cơ rò rỉ mật khẩu
- Lưu trữ nhiều dữ liệu hơn
- Cách chuyển sang trình quản lý mật khẩu mới
- Trình quản lý mật khẩu có an toàn không?
Ngày nay, hầu hết trình duyệt web đều tích hợp sẵn trình quản lý mật khẩu. Vậy tại sao các chuyên gia lại khuyến cáo nên sử dụng những trình quản lý mật khẩu khác như 1Password, LastPass hay Bitwarden?
Theo How-to Greek, vì nhiều nguyên nhân bạn không nên sử dụng công cụ quản lý mật khẩu được tích hợp sẵn trong trình duyệt web, ví dụ không có khả năng tương thích đa nền tảng, không thể tự tạo mật khẩu dùm bạn, khả năng kiểm soát mật khẩu kém… Thay vào đó, bạn nên lựa chọn một trình quản lý mật khẩu chuyên dụng của bên thứ ba để bảo vệ tài khoản trực tuyến tốt hơn.
Trình quản lý mật khẩu là gì?
Đây là một phần mềm giúp bạn ghi nhớ mật khẩu. Nói một cách đơn giản, ứng dụng này như một quyển sổ ghi chép, trong đó lưu lại toàn bộ mật khẩu, đề phòng trường hợp bạn đặt một mật khẩu phức tạp rồi lại quên mất ngay sau đó.
Trình quản lý mật khẩu không chỉ lưu trữ mật khẩu mà còn giúp bạn tạo mật khẩu mạnh và khác biệt cho từng tài khoản khác nhau. Phần mềm này thường đi kèm với các tiện ích mở rộng như: tự động điền mật khẩu, đồng bộ hóa sẵn trên thiết bị, rất tiện lợi khi bạn cần di chuyển hoặc sử dụng song song trên máy tính, điện thoại, laptop…
Tại sao bạn cần trình quản lý mật khẩu?
Ngày nay, rủi ro lớn nhất với các tài khoản trực tuyến là bị đánh cắp mật khẩu. Vì vậy trình quản lý mật khẩu rất quan trọng. Trên thực tế, không phải dịch vụ mạng nào cũng sử dụng thuật toán mạnh và hiện đại để bảo vệ bạn. Mặt khác, mỗi người đều có rất nhiều tài khoản trực tuyến nhưng lại không thể sử dụng cùng một mật khẩu cho tất cả. Bởi vì nếu tin tặc có được mật khẩu đó, hắn sẽ dễ dàng tấn công những tài khoản khác. Phương thức này tuy đơn giản nhưng lại được nhiều hacker sử dụng để tấn công và xâm nhập thành công vào nhiều tài khoản trực tuyến.
Các chuyên gia bảo mật khuyến cáo người dùng nên đặt những mật khẩu dài và phức tạp, hỗn hợp nhiều ký tự chữ hoa, chữ thường, số, ký hiệu, chấm câu… để bảo vệ tài khoản. Bằng cách này, tin tặc mất nhiều thời gian giải mã và bẻ khóa hơn. Tuy nhiên, lượng mật khẩu mà chúng ta phải nhớ quá nhiều, hầu như bất khả thi.
Thêm nữa, sẽ không an toàn nếu bạn đang ở nơi đông người và gõ mật khẩu vì bất kỳ ai cũng có thể nhìn thấy chúng. Trình quản lý mật khẩu sẽ giúp bạn giải quyết những rủi ro này. Công cụ này giúp việc tạo và lưu trữ mật khẩu trở nên dễ dàng hơn, giúp bạn ngăn ngừa các cuộc tấn công một cách đơn giản nhất. Bạn chỉ cần nhớ mật khẩu của trình quản lý mật khẩu là đủ. Ngoài ra, công cụ này còn có khả năng tạo ngẫu nhiên các mật khẩu phức tạp, giúp bạn ghi nhớ và đăng nhập vào bất kỳ trang web trực tuyến nào.
Nên sử dụng trình quản lý mật khẩu nào?
Về cơ bản, tất cả trình quản lý mật khẩu hiện nay đều giống nhau, nhưng mỗi phần mềm sẽ có bổ sung những tính năng riêng phù hợp với bạn. 1Password, LastPass, Bitwarden và Dashlane đều là những trình quản lý mật khẩu độc lập và đáng tin cậy. Ngoài ra, phần mềm quản lý mật khẩu mã nguồn mở KeePass cũng khá tốt, dù không được tích hợp tính năng đồng bộ.
Hầu hết các trình duyệt web ngày nay đều được trang bị công cụ ghi nhớ mật khẩu với công nghệ ngày càng tinh vi. Tuy nhiên, các chuyên gia bảo mật vẫn khuyến cáo người dùng nên sử dụng một trình quản lý mật khẩu chuyên dụng, thay vì tin tưởng vào công cụ tích hợp sẵn trong Chrome, Firefox, Safari hay Edge.
Công cụ quản lý mật khẩu có sẵn trên trình duyệt web chỉ tạm ổn
Trên thực tế, dùng trình quản lý mật khẩu trên trình duyệt vẫn tốt hơn không sử dụng bất kỳ công cụ nào. Nếu không có phần mềm bổ sung, trình duyệt web vẫn có thể ghi nhớ toàn bộ mật khẩu và đồng bộ hóa chúng an toàn với mọi thiết bị của bạn. Mật khẩu được mã hóa và lưu trữ trên đám mây. Bạn có thể thiết lập những mật khẩu phức tạp mà không cần lo lắng vì đã có phần mềm tự động ghi nhớ và bảo vệ tài khoản.
Những tài khoản được đồng bộ hóa, ví dụ tài khoản Google trên Chrome hay Apple ID trong Safari, được bảo vệ bằng xác thực 2 yếu tố để ngăn chặn người khác đăng nhập vào. Tuy nhiên công cụ có sẵn trên trình duyệt web vẫn chưa đủ tốt, không mạnh và hữu ích như những phần mềm khác của bên thứ ba. Dưới đây là nguyên nhân.
Khả năng tương thích với những trình duyệt khác
Trình quản lý bên thứ ba tương thích với hầu hết trình duyệt và nền tảng. Công cụ tích hợp sẵn trong trình duyệt web thường bị giới hạn chỉ riêng trên đó, trong thể kết hợp với những trình duyệt khác. Nếu bạn sử dụng mỗi thiết bị một trình duyệt khác nhau, trên PC hoặc Mac dùng Google Chrome, trên iPhone dùng Safari thì sẽ rất bất tiện khi cần lấy mật khẩu. Với trình quản lý của bên thứ ba, bạn có thể sử dụng trên mọi trình duyệt.
Ngoài ra, những công cụ quản lý mật khẩu bên thứ ba đều có ứng dụng riêng trên máy tính để bàn và thiết bị di động, giúp bạn truy cập mật khẩu, khóa bản quyền, mã Wi-Fi… một cách dễ dàng và nhanh chóng.
Tính năng tự tạo mật khẩu
Ngoài khả năng ghi nhớ mật khẩu, trình quản lý mật khẩu của bên thứ ba còn có thể tự động tạo mật khẩu khi bạn tạo tài khoản hoặc thay đổi mật khẩu hiện có. Một số trình duyệt như Google Chrome hay Safari đều đã được tích hợp tính năng này nhưng lại thiếu mất nhiều tùy chọn khác, ví dụ khả năng kiểm soát mật khẩu, mật khẩu chứa loại ký tự nào…
Khả năng chia sẻ mật khẩu
Trình quản lý mật khẩu có tính năng chia sẻ mật khẩu. Ví dụ, nếu muốn chia sẻ mật khẩu Netflix với những thành viên trong gia đình, bạn có thể sử dụng tính năng chia sẻ tích hợp sẵn trong ứng dụng. Người thân có thể truy cập vào tài khoản, nếu bạn cập nhật mật khẩu, hệ thống sẽ tự thay đổi với người đó.
Công cụ quản lý mật khẩu trên trình duyệt không được tích hợp tính năng này. Bạn chỉ có thể gửi mật khẩu cho người thân trong tin nhắn hoặc email, tuy nhiên cách này lại khá rủi ro. Mặt khác, mật khẩu cũng không cập nhật tự động khi bạn thay đổi. Tính năng này là một trong những cách an toàn và tiện lợi nhất để chia sẻ tài khoản giữa các thành viên trong gia đình.
Cảnh báo nguy cơ rò rỉ mật khẩu
Những trình quản lý mật khẩu bên thứ ba thường được tính hợp các cảnh báo như Security Challenge trong LastPass hay WatchTower của 1Password. Tính năng này sẽ nhắc nhở khi bạn sử dụng mật khẩu yếu hoặc bị sử dụng nhiều lần. Ngoài ra, công cụ còn đưa ra cảnh báo nếu mật khẩu bạn đang sử dụng xuất hiện trong những cơ sở dữ liệu mật khẩu bị rò rỉ. Nhờ vào đó, bạn sẽ biết và cập nhật ngay để bảo vệ tài khoản trực tuyến của mình, không cần dịch vụ riêng để kiểm tra liệu mật khẩu đang dùng có bị phổ biến hay không.
Các trình duyệt web cũng đang phát triển tính năng này nhưng chưa thực sự chuyên dụng. Google có trình kiểm tra mật khẩu trong trình quản lý mật khẩu và còn bổ sung thêm tiện ích mở rộng Password Checkup cho Chrome. Tuy nhiên công cụ lại không mạnh bằng những tính năng tương tự tích hợp trong trình quản lý mật khẩu chuyên dụng.
Lưu trữ nhiều dữ liệu hơn
Các trình quản lý mật khẩu bên thứ ba không chỉ hỗ trợ bạn ghi nhớ mật khẩu mà còn giúp lưu trữ những dữ liệu khác. Ví dụ: bạn có thể tạo ghi chú bảo mật gồm mật mã khóa tủ sắt, cụm mật khẩu Wi-Fi… Ngoài ra, bạn có thể bổ sung tập tin đính kèm quan trọng vào ứng dụng, ví dụ bản sao chứng minh thư, giấy tờ thuế, hợp đồng, giấy phép lái xe và những thông tin nhạy cảm khác.
Để lưu trữ những tập tin này an toàn, bạn phải tự mã hóa và tải lên dịch vụ lưu trữ đám mây. Sử dụng tính năng có sẵn trên trình quản lý mật khẩu của bên thứ ba giúp bạn thực hiện quá trình này nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Tính năng này cũng khả dụng khi cần chia sẻ tập tin. Bạn có thể lưu trữ những tập tin, tài liệu quan trọng và chia sẻ với người nào khác đang cần truy cập.
Cách chuyển sang trình quản lý mật khẩu mới
Các trình quản lý mật khẩu trên trình duyệt web đã được cải thiện nhiều so với trước, nhưng vẫn khó có thể cạnh tranh với những phần mềm chuyên dụng bên thứ ba. Nếu bài viết này đủ thuyết phục, và bạn đang sử dụng trình quản lý mật khẩu bên thứ ba, muốn chuyển sang ứng dụng quản lý chuyên biệt thì mỗi phần mềm đều có những hướng dẫn cụ thể giúp bạn chuyển đổi dễ dàng và nhanh chóng.
Trình quản lý mật khẩu có an toàn không?
Việc lưu trữ tất cả mật khẩu vào một phần mềm có vẻ khá rủi ro. Giống như tất cả các phần mềm khác, trình quản lý mật khẩu cũng có lỗ hổng và điểm yếu. Nhưng đây được xem là cách tốt nhất để bảo vệ mật khẩu của bạn, chỉ cần thường xuyên cập nhật ứng dụng để vá lỗi bảo mật. Dù sao đi nữa, công cụ này cũng bảo vệ tài khoản của bạn tốt hơn nhiều so với việc dùng những mật khẩu dễ nhớ (và dễ đoán) hoặc dùng một mật khẩu cho mọi tài khoản.