Mục lục bài viết
Dù Apple và FBI đang có cuộc chiến tại tòa về vấn đề mở cửa hậu cho phép truy cập dữ liệu, song iCloud lại là nơi mà Apple nắm dữ liệu người dùng từ rất lâu
Dưới đây là bài viết của biên tập viên Walt Mossberg từ The Verge xoay quanh những vấn đề bảo mật các sản phẩm từ Apple.
“Apple đã tạo ra một tiền lệ mong manh khi kiên quyết bảo vệ việc bảo mật cho iPhone của khách hàng. Họ đối đầu với FBI trong phiên tòa tại California sau yêu cầu tạo ra một phiên bản iOS ít bảo mật hơn, cho phép máy tính của Chính phủ bẻ khóa mã bảo mật nhằm tiếp cận dữ liệu trên một chiếc iPhone là vật chứng thuộc sở hữu của kẻ khủng bố.
Cũng trong tuần này, Apple đã có một chiến thắng tương đối ấn tượng khi tòa án tại New York đồng ý quyết định của họ trong một vụ việc tương tự. Tuy vậy, cuộc chiến vẫn còn dài và chỉ có thể kết thúc tại Tòa án Tối cao hoặc trước Quốc hội.
Phần mềm đặc biệt do FBI yêu cầu mà Apple gọi là “GovtOS”, về bản chất là một “cửa hậu” để lẻn vào các điện thoại được mã hóa, bởi các mã bảo mật do người dùng tạo ra và kiểm soát, tính năng mà Apple đã cố tình thiết kế iPhone theo cách mà chính họ cũng không có khả năng mở nó.
Ngay cả trước vụ án tại California, Watt Mossberg từ The Verge cho biết ông đã phản đối ý tưởng về bất kỳ “cửa sau” nào vì nó dễ dàng bị lợi dụng bởi tội phạm hoặc các tổ chức khác. Ông thể hiện sự ủng hộ của mình với Apple cho cùng lý do trên.
Khe hở từ iCloud
Tuy vậy, có một lỗ hổng trong hệ thống, trong chính sân nhà của Apple: Hệ thống iCloud, hay nói chính xác hơn là hệ thống iCloud Backup – công cụ tiện lợi cho phép iPhone và iPad tự động lưu trữ dữ liệu lên hệ thống mỗi ngày.
Khác với phần cứng của iPhone, Apple nắm giữ gần như mọi chìa khóa để tiếp cận các nội dung trong iCloud. Đã có nhiều trường hợp họ giao các thông tin từ bản lưu trữ trên iCloud đến FBI và các cơ quan chức năng khác khi được yêu cầu từ tòa án một cách hợp pháp.
Thực tế trong vụ án tại California, Apple đã cung cấp cho FBI các thông tin lưu trữ iCloud từ lần back-up mới nhất của chiếc điện thoại tang chứng – cách đó 6 tháng. Apple cũng nói rằng thông tin trong đó đã chứa những gì FBI cần (vì một động thái thay đổi mật khẩu từ các nhà chức trách địa phương, lần backup mới nhất đã không thể được thực hiện. FBI cho rằng họ phải có thẩm quyền để thực hiện việc này).
Tất cả các dịch vụ lưu trữ đám mây đều không thể bảo mật trước các phương thức như giả mạo web, trò khởi tạo mật khẩu và nhiều cách tấn công khác. Một ví dụ là việc hàng loạt ảnh nóng của các nhân vật nổi tiếng bị lộ từ iCloud năm 2014, dù rằng Apple không thừa nhận bất kỳ khả năng “phá tường” iCloud nào trong vụ việc. Quá ít người đang sử dụng tính năng bảo mật hai lớp, cung cấp bởi Apple cũng như nhiều tên tuổi khác.
Hai loại dữ liệu, hai quan điểm bảo mật
Theo một lãnh đạo Apple biết rõ về tư tưởng của hãng đối với quyền riêng tư, hãng này cho rằng các vấn đề riêng tư và bảo mật trên điện thoại là hoàn toàn khác so với các vấn đề tương tự trên iCloud.
Apple cho rằng chính sách bảo mật trên điện thoại được dựa trên thực tế rằng đó là một vật thể, và có thể bị đánh mất hoặc bị trộm cắp, do vậy nhu cầu bảo vệ lượng thông tin lớn trên iPhone yêu cầu mọi phương thức mạnh nhất có thể.
Ngược lại, với iCloud, trong khi bảo mật vẫn phải được đảm bảo, Apple nói rằng họ phải luôn chắc chắn khả năng hỗ trợ người dùng lấy lại được dữ liệu, bởi đó là mục đích bản chất của dịch vụ này. Sự khác biệt này cũng định hướng những phản ứng của Apple đối với các yêu cầu từ nhà chức trách.
Trách nhiệm của Apple là cung cấp bất kỳ thông tin liên quan nào cho các cơ quan Chính phủ theo đúng yêu cầu hợp pháp. Tuy nhiên, nếu họ không có khả năng mở khóa các iPhone dùng mật khẩu, họ không có gì để cung cấp. Trong trường hợp của iCloud, vì nắm được chìa khóa, họ có thể đáp ứng.
Apple không lẻ loi
Chính sách này không khác biệt so với các công ty khác. Phát ngôn viên của Google, Aaron Stein nói trong một email với The Verge: “Chúng tôi có đáp ứng bất kỳ yêu cầu dữ liệu hợp pháp nào từ Gmail, Drive, Docs hay Calendar.”
Trong một email khác, ông bổ sung: “Nếu chúng tôi nhận được các yêu cầu hợp pháp từ các nhà chức trách, chúng tôi hoàn toàn có thể bẻ khóa các dữ liệu này và cung cấp”. Nói cách khác, Google luôn giữ một “chìa khóa”.
Thế nhưng, ông cũng nói thêm, tương tự Apple: “Cần phân biệt các dữ liệu này với một thiết bị được bảo mật. Dù cho có yêu cầu hợp pháp, chúng tôi cũng không thể tiếp cận các dữ liệu được lưu trên ổ cứng một thiết bị và cung cấp nó. Chỉ có chủ thiết bị mới có chìa khóa, Google thì không”.
Và Dropbox cũng cho biết: “Như phần lớn dịch vụ online, chúng tôi có một nhóm nhân viên nhỏ được phép tiếp cận mọi dữ liệu khách hàng vì các lý do được nêu trong hợp đồng sử dụng (khi các nhà chức trách yêu cầu chẳng hạn). Nhưng đó là các trường hợp ngoại lệ hiếm hoi, chứ không phải một luật lệ”.
Có gì trong các file backup?
Trong một cuộc phỏng vấn với ABC News, Tim Cook nói rằng “bạn có thể hiểu là nó có gần như mọi thứ trên thiết bị của bạn, không phải tất cả”.
Theo Apple, nhiều dữ liệu không được tải lên iCloud vì có nhiều cách thức khác cho người dùng phục hồi. Chúng bao gồm email, những nội dung được lưu tạm thời như sách trên ứng dụng Amazon Kindle.
Trong vài trường hợp khác, các thông tin trên iCloud quá nhạy cảm, như thông tin của bản thân chiếc điện thoại, Apple sẽ vẫn backup nhưng không thể mở khóa chúng. Các thông tin này bao gồm mật khẩu Wi-Fi, Apple Keychains (tập hợp các mật khẩu được mã hóa), và mật khẩu cho các dịch vụ bên thứ ba.
Nhưng nhìn chung, như Cook đã nói, backup từ iCloud cho thấy hình ảnh tổng thể về những thông tin trong điện thoại. Ví dụ, mọi tin nhắn iMessage và SMS trên điện thoại đều được lưu về Cloud và có thể được mở khóa.
Đừng để ấn tượng rằng Apple thường xuyên đưa thông tin iCloud cho chính phủ. Họ đã giải thích rằng chỉ khoảng 6% thông tin cung cấp liên quan tới thông tin tài khoản, hoặc điện thoại bị đánh cắp. Theo đó: “Số tài khoản chịu ảnh hưởng thực sự bởi những thông tin được yêu cầu là rất ít, thêm vào đó Apple chỉ hé lộ thông tin liên quan đến khoảng 27% số yêu cầu từ Mỹ trong vòng ngày 1/7/2014 đến ngày 30/6/2015”.
Giải pháp: Trung thành với truyền thống
Nếu vẫn không tin tưởng chút nào vào iCloud backup, người dùng có thể dùng phương pháp truyền thống, thông qua dây cáp và một máy tính cá nhân.
Phương pháp back-up thông qua iTunes tỏ ra chậm chạp, phức tạp và không tự động. Nhưng nó hoạt động tốt, bạn cũng có thể mã hóa những dữ liệu này, cho phép phục hồi máy, nhưng bảo vệ chúng khỏi sự điều khiển của Apple.
Tất nhiên, các dữ liệu này vẫn có thể bị khám xét hợp pháp bởi nhà chức trách trong các tình huống nhất định. Dù vậy, phương pháp này vẫn sẽ làm yên lòng hơn những người dùng đa nghi.
