Một doanh nghiệp quy mô toàn cầu xác nhận trở thành nạn nhân của mã độc đòi tiền gây tổn hại gần 23 triệu USD. Mã độc mã hoá dữ liệu tống tiền (ransomware) tiếp tục là mối hiểm hoạ lớn trong năm 2025 với người dùng cá nhân và doanh nghiệp ở mọi cấp độ quy mô.
Những ý chính:
- Các vụ tấn công ransomware gần đây gây thiệt hại lớn như Fourlis Group (quản lý IKEA tại một số quốc gia châu Âu), Công ty công nghệ Sensata Tecnologies.
- Mã độc tống tiền đã và đang gia tăng tấn công các tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam, gây ra những thiệt hại lớn cho các tên tuổi như PVOIL, Vietnam Post, VnDirect và gần đây nhất là Tập đoàn công nghệ CMC.
- Các doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh nên sử dụng các giải pháp bảo vệ toàn diện, tránh dùng phần mềm lậu, thường xuyên sao lưu dữ liệu, quét mã độc thường xuyên và cập nhật các bản vá lỗi phần mềm.
Fourlis Group, đơn vị quản lý vận hành các cửa hàng thương hiệu IKEA tại Hy Lạp, đảo Cyrus, Romania và Bulgaria đã xác nhận bị tấn công bởi loại mã độc mã hoá dữ liệu tống tiền (ransomware). Theo ước tính tổn hại gây ra bởi đợt tấn công từ mã độc này là 22,8 triệu USD.
Fourlis Group bị tấn công trước đợt Black Friday 2024, đến tháng 12-2024, doanh nghiệp này phát hành thông cáo về việc ngưng trệ kỹ thuật các cửa hàng online IKEA là do ‘tấn công ác ý từ bên ngoài’. Trong chia sẻ vào tháng 2-2025, CEO Fourlis Group Dimitris Valachis cho biết thiệt hại ước tính gây ra bởi mã độc ransomware kéo dài từ tháng 12.2024 là 15 triệu Euro và tới 2025 là 5 triệu Euro (tương đương 22,8 triệu USD).
Fourlis còn quản lý vận hành các thương hiệu lớn khác như Intersport, Foot Locker, hay cửa hàng Holland & Barrett, tuy nhiên, đợt tấn công nhắm chủ yếu vào IKEA. IKEA là thương hiệu đồ gia dụng – nội thất rất nổi tiếng và phổ biến toàn cầu.
Cùng hoàn cảnh, công ty công nghệ Sensata Tecnologies (Sensata) cũng bị ransomware tấn công vào đầu tháng 4, mã hoá dữ liệu khiến mạng lưới công ty và các hoạt động bị ngừng trệ. Báo cáo được Sensata gửi đến Uỷ ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ cho biết các hoạt động gửi, nhận hay quản lý sản xuất đều bị ảnh hưởng.
Sensata Technologies là một công ty công nghệ công nghiệp chuyên phát triển, sản xuất và bán nhiều loại cảm biến và giải pháp giàu cảm biến, cũng như các hệ thống và linh kiện bảo vệ điện. Doanh thu thường niên của Sensata đạt tới 4 tỷ USD (năm 2023).
Người dùng và Doanh nghiệp Việt Nam là mục tiêu kiếm tiền của Ransomware
Ransomware không còn là điều ‘xa vời’ ở quốc tế, trên thực tế, các mã độc họ ransomware đã ‘du nhập’ vào Việt Nam trong các năm qua và ngày càng gia tăng tấn công cả cá nhân và doanh nghiệp.
Nhiều doanh nghiệp lớn cũng đã trở thành nạn nhân của ransomware như PVOIL, Vietnam Post hay VnDirect gây ra thiệt hại to lớn. Mới nhất là Tập đoàn công nghệ CMC vừa qua cũng vào danh sách nạn nhân này.
Có 14,59% trong 5.000 cơ quan tổ chức, doanh nghiệp tham gia khảo sát năm 2024 cho biết từng bị tấn công bằng mã độc ransomware, theo báo cáo của Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (nguồn: VTV).
“Chúng tôi ghi nhận 29.282 vụ tấn công mã độc tống tiền nhằm vào doanh nghiệp Việt trong năm 2024”, ông Adrian Hia, Giám đốc điều hành khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Kaspersky cho biết. Theo đó, trung bình mỗi ngày xảy ra 80 vụ tấn công bằng mã độc ransomware tại Việt Nam.
“Lỗi từ người sử dụng luôn là điểm yếu mấu chốt để tin tặc khai thác đưa mã độc ransomware thâm nhập vào mạng lưới doanh nghiệp. Bảo vệ với các chính sách quản lý tập trung là chưa đủ, các nhân viên cần được đào tạo thường xuyên để nhận biết các nguy cơ gây hại từ những thói quen sử dụng mạng công ty.” – Ông Ngô Trần Vũ, Giám đốc NTS Security cho biết.
“Các doanh nghiệp quy mô nhỏ như hộ kinh doanh gia đình, công ty số lượng nhân sự nhỏ hơn 10 thường không chú trọng vào giải pháp bảo mật thông tin cũng như không có nhân sự chuyên trách IT bảo mật là mục tiêu béo bở cho Ransomware. Dữ liệu kinh doanh, thông tin hợp đồng và các dữ liệu nhạy cảm khác có thể bị mã độc chiếm giữ và đòi tiền chuộc.”.
Doanh nghiệp nhỏ phòng tránh ransomware
Theo ông Ngô Trần Vũ, doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh gia đình có thể áp dụng một số phương thức sau để phòng tránh mã độc ransomware.
- Sử dụng các giải pháp bảo vệ toàn diện như Kaspersky Plus, giảm thiểu tối đa rủi ro các nguy cơ từ mã độc, lừa đảo trên mạng (phishing) cho đến khai thác các lỗ hổng từ phần mềm cài trên máy tính (Windows / Mac).
- Không sử dụng các phần mềm bản lậu hay phần mềm bẻ khoá (crack). Mã độc có thể được tin tặc nhúng sẵn trong file cài đặt.
- Thường xuyên sao lưu dữ liệu quan trọng ra thành các phiên bản, và lưu dữ liệu ra ổ cứng gắn ngoài cũng như lưu trên ‘đám mây’.
- Thường xuyên quét mã độc bằng phần mềm bảo mật. Luôn quét các tập tin khi tải xuống từ Internet (email, các trình tin nhắn như Messenger, Telegram, Zalo…)
Thường xuyên cập nhật bản vá lỗi mới nhất của Windows, Microsoft Office cũng như các phần mềm thông dụng có cài đặt trên thiết bị như WinRAR.
